Trường Đại học Ngoại ngữ – ĐHQGHN tổ chức Hội đồng đánh giá luận án tiến sĩ của nghiên cứu sinh Quản Thị Hoàng Anh khóa QH2019 đợt 2, chuyên ngành Ngôn ngữ Anh, cụ thể:

Tên đề tài: Modulation of English conceptual metaphor via Vietnamese translation of metaphoric expressions in economic discourse (Sự điều biến của ẩn dụ ý niệm tiếng Anh qua bản dịch tiếng Việt các biểu thức ẩn dụ trong diễn ngôn kinh tế)

Chuyên ngành: Ngôn ngữ Anh Mã số: 9220201.01

Cán bộ hướng dẫn:

PGS. TS. Lê Hùng Tiến (HD chính)

TS. Huỳnh Anh Tuấn (HD phụ)

Địa điểm: Hội trường tầng 2, Tòa nhà Sunwah, ĐHNN-ĐHQGHN, 144 Xuân Thủy, Cầu Giấy, Hà Nội

Thời gian: 08h30, thứ Hai ngày 18 tháng 11 năm 2024

Tóm tắt luận án bằng tiếng Anh, xin xem tại đây!

Tóm tắt luận án bằng tiếng Việt, xin xem tại đây!

THÔNG TIN VỀ LUẬN ÁN TIẾN SĨ

1. Họ và tên nghiên cứu sinh: Quản Thị Hoàng Anh
2. Giới tính: Nữ
3. Ngày sinh: 22/03/1980
4. Nơi sinh: Hưng Yên
5. Quyết định công nhận nghiên cứu sinh số: 2725/QĐ-ĐHNN ngày 18 tháng 11 năm 2019 của Hiệu trưởng Trường Đại học Ngoại ngữ.
6. Các thay đổi trong quá trình đào tạo:

– Chỉnh sửa tên luận án tiến sĩ: Quyết định số 1663/QĐ-ĐHNN ngày 28 tháng 10 năm 2021; và

– Gia hạn thời gian bảo vệ luận án từ tháng 11 năm 2023 đến tháng 11 năm 2025: Quyết định số 3203/QĐ-ĐHNN ngày 14 tháng 11 năm 2023.

7. Tên đề tài luận án: Sự điều biến của ẩn dụ ý niệm tiếng Anh qua bản dịch tiếng Việt các biểu thức ẩn dụ trong diễn ngôn kinh tế
8. Chuyên ngành: Ngôn ngữ tiếng Anh
9. Mã số: 9220201.01
10. Cán bộ hướng dẫn khoa học: PGS. TS. Lê Hùng Tiến

TS. Huỳnh Anh Tuấn

11. Tóm tắt các kết quả mới của luận án:

Kết quả nghiên cứu chỉ ra rằng ẩn dụ ý niệm tiếng Anh được điều biến ở tiếng Việt bằng ba phương thức chính: Điều biến cố định (tương đương Ẩn dụ được giữ nguyên ở văn bản đích, biểu thức ẩn dụ được dịch thành một cách biểu đạt khác của cùng một Ẩn dụ ý niệm), Sự thay đổi ý niệm – thay đổi biểu tượng bằng một biểu tượng hoàn toàn mới thuộc miền ý niệm khác, hoặc thuộc cùng một miền ý niệm. Ở đây một ý niệm chuyển từ ý cụ thể hơn thành ý niệm mang tính trừu tượng hơn, hoặc một ý niệm mang tính trừu tượng hơn thành ý niệm mang tính cụ thể hơn- (tương đương Ẩn dụ thành một Ẩn dụ khác) và Điều biến mang tính giải thích (biểu thị Ẩn dụ được dịch không mang tính ẩn dụ).

Phân tích dữ liệu cho thấy rất nhiều ẩn dụ được giữ nguyên trong văn bản đích. Đây là cơ sở cho thấy hai ngôn ngữ có chung nhiều ẩn dụ ý niệm. Điều này chứng minh quan điểm về ẩn dụ phổ quát trong diễn ngôn kinh tế. Một thủ thuật dịch ẩn dụ phổ biến tiếp theo là Ẩn dụ được dịch thành một ẩn dụ khác. Cách dịch này liên quan tới việc điều biến thành hình ảnh hoàn toàn mới thuộc miền ý niệm khác ở văn bản đích. Cách điều biến này được sử dụng nhiều hơn hai cách điều biến còn lại, phản ánh sự đa dạng về sắc thái tri nhận và ý niệm giữa tiếng Anh và tiếng Việt. Phân tích dữ liệu cũng chỉ ra rằng trong quá trình dịch, mô hình điều biến từ hình ảnh cụ thể thành hình ảnh trừu tượng hơn diễn ra thường xuyên hơn so với việc điều biến hình ảnh trừu tượng thành hình ảnh cụ thể hơn. Điều này chỉ ra rằng tiếng Anh có xu hướng mô tả các sự kiện và vấn đề kinh tế bằng các ẩn dụ chứa các hình ảnh cụ thể trong khi tiếng Việt dường như hay sử dụng các hình ảnh mang tính chất chung chung hơn.

Nghiên cứu cung cấp bằng chứng cho thấy tiếng Việt sử dụng nhiều miền ý niệm hơn trong việc mô tả các sự kiện, hoạt động kinh tế. Điều này cho thấy rằng mỗi nền văn hóa có thể có một cái nhìn linh hoạt về thế giới bên ngoài cũng như trong lĩnh vực kinh tế.

12. Khả năng ứng dụng trong thực tiễn:

Nghiên cứu này cung cấp cho người thực hành dịch thuật những quy trình dịch thuật và mô hình biến điệu hiệu quả, thường được sử dụng để truyền đạt ý nghĩa của ẩn dụ trong trao đổi các vấn đề kinh tế giữa tiếng Anh và tiếng Việt.

Nghiên cứu này có thể được coi là tài liệu tham khảo có ích cho các học giả nghiên cứu dịch thuật, phân tích đối chiếu và ẩn dụ.

13. Những hướng nghiên cứu tiếp theo:

Nghiên cứu sâu hơn về dịch và điều biến ẩn dụ có thể được thực hiện rộng hơn trong các diễn ngôn chuyên ngành khác như Luật và Y học.  Nghiên cứu sâu hơn về cách hiểu, diễn giải của độc giả ở ngôn ngữ đích về ẩn dụ ý niệm được điều biến.

14. Các công trình đã công bố có liên quan đến luận án:

1. Quan Thi Hoang Anh, (2021). Khung nghiên cứu tiềm năng cho dịch các biểu thức ẩn dụ trong diễn ngôn kinh tế tùe tiếng Anh sang tiếng. Hội thảo khoa học quốc tế năm 2021 dành cho học viên cao học và nghiên cứu sinh. Trường Đại học Ngoại ngữ, ĐHQGHN: Nxb ĐHQGHN.

2 Quan Thi Hoang Anh, (2022). Ẩn dụ trong diễn ngôn kinh tế và dịch ẩn dụ từ tiếng Anh sang tiếng Việt, Hội thảo khoa học quốc tế năm 2021 dành cho học viên cao học và nghiên cứu sinh. Trường Đại học Ngoại ngữ, ĐHQGHN: Nxb ĐHQGHN.

3. Quan Thi Hoang Anh, (2023). Sự điều biến của ẩn dụ ý niệm CÁC VẤN ĐỀ KINH TẾ LÀ CÁC HIỆN TƯỢNG TỰ NHIÊN in the Target Texts in Economic Discourse from English into Vietnamese. Hội thảo khoa học quốc tế năm 2021 dành cho học viên cao học và nghiên cứu sinh. Trường Đại học Ngoại ngữ, ĐHQGHN: Nxb ĐHQGHN.
4. Quan Thi Hoang Anh, Huynh Anh Tuan, (2024). Sự điều biến của ẩn dụ ý niệm về chuyển động ở bản dịch tiếng Việt trong diễn ngôn kinh tế”. Tạp chí nghiên cứu nước ngoài- Đại học quốc gia, ISSN 2525-2445, Vol.40-No.1-2024

Ngày 12 tháng 10 năm 2024

Nghiên cứu sinh

Quản Thị Hoàng Anh

INFORMATION ON DOCTORAL THESIS

1. Full name: Quản Thị Hoàng Anh
2. Sex: Female
3. Date of birth: 22/03/1980
4. Place of birth: Hưng Yên
5. Admission Decision number: 2725/QĐ-ĐHNN dated 18/11/2019 by the Rector of University of Languages and International Studies
6. Changes in academic process:

– Decision No. 1663/QĐ-ĐHNN issued by the Vice Rector of University of Languages and International Studies dated 28/10/2021 on change in the name of the doctoral thesis; and

– Decision No. 3203/QĐ-ĐHNN issued by the Vice Rector of University of Languages and International Studies dated 14/11/2023 on extension of doctoral study (from November-2023 to November -2025).

7. Official thesis title:

Modulation of English Conceptual Metaphor via Vietnamese Translation of Metaphoric Expressions in Economic Discourse

8. Major: English language
9. Code: 9220201.01
10. Supervisors:  Assoc. Prof. Dr. Le Hung Tien

Dr. Huynh Anh Tuan

11. Summary of the new findings of the thesis:

– The findings indicate that English conceptual metaphors are modulated into Vietnamese using three main patterns: Fixed Modulation (signifying Metaphor into the same Metaphor, (Metaphor into a different expression of the same Metaphor), Change of Concept – either Change of Symbol of a comcpletely new domain, or of the same domain where more concrete concept is shifted into a more abstract concept or more abstract concept is shifted into a more concrete one (signifying Metaphor into a different Metaphor) and Explicative Modulation (signifying Metaphor into Non-Metaphor).

– The data analysis reveals a significant use of M.M and M.dM, indicating a high degree of conceptual metaphors shared between the pair of  languages. This supports the view of universal metaphors in economic discourse. The next popular metaphor translation procedure is Metaphor into a different Metaphor where Change of Symbol outranks the two other patterns, reflecting the nuanced cognitive and conceptual diversity between English and Vietnamese. The data analysis also indicates that in translation, the modulation pattern of Concrete into Abstract image took place more often than the pattern of Abstract into Concrete. This suggests that English tend to be more concrete in describing economic events and issues while Vietnames seems to use more abstract domains.

– The study provides evidence that Vietnamese employs more conceptual domains in describing the same economic events, activities, suggesting that the culture may have a dynamic view about the world as well as the kingdom of economics.

12. Practical applicability, if any:

– This research provides translation practitioners with effective translation procedures and modulation patterns often employed to convey the meaning of the metaphors in economic dícourse between the pair of languages, English and Vietnamese.

– This research is regarded as a reference material that can be beneficial to translation studies, contrastive analysis and metaphor scholars.

13. Further research directions, if any:

– Further research on metaphor translation and modulation by the duplication of this research in various contexts of professional documents like Law and Medicine.

– Further research on target readers’ interpretation of the modulated conceptual metaphors

14. Thesis-related publications:

Quan Thi Hoang Anh, (2021). A potential framework for translating metaphoric expressions in economic discourse from English to Vietnamese. 10/2021 International Graduate Research Symposium, Vietnam National University Press, Hanoi.

Quan Thi Hoang Anh, (2022). Metaphors in economic discourse and translating metaphoric expressions from English into Vietnamese, 10/2022 International Graduate Research Symposium. Vietnam National University Press, Hanoi

Quan Thi Hoang Anh, (2023). Modulation of Conceptual Metaphor ECONOMIC PROBLEMS ARE NATURAL PHENOMENA in the Target Texts in Economic Discourse from English into Vietnamese. 10/2023 International Graduate Research Symposium, Vietnam National University Press, Hanoi

Quan Thi Hoang Anh, Huynh Anh Tuan, (2024). Modulation of Moving Conceptual Metaphors in Vietnamese Translation in Economic Discourse. VNU Journal of Foreign Studies, ISSN 2525-2445, Vol.40-No.1-2024

Date: 12 October 2024

Signature:

Full name: Quan Thi Hoang Anh